Kapalabathi – oddech oczyszczenia
Kapalabathi to jedno z podstawowych ćwiczeń oddechowych stosowanych w praktyce pranajamy. Ciekawostką jest fakt, że techniki jego wykonania mogą różnić się w zależności od twojego nauczyciela, praktykowanej przez niego szkoły jogi, a nawet znaczenia samego oddechu.
W klasycznym ujęciu, kapalabathi to seria aktywnych i silnych wydechów nozdrzami, przy zachowaniu pasywnego, naturalnie pojawiającego się wdechu. Ze względu na jego dynamiczny charakter, ćwiczenie wykonujemy w formie krótkich sekwencji (maksymalnie do kilku minut lub kilkudziesięciu wydechów).
O kapalabathi wspominałam już przy okazji wpisu o dotyczącego Oddechów jogicznych, które warto znać, dlatego dzisiaj przyjrzymy mu się nieco bliżej 😊
Technika wykonania kapalabathi
Oddech kapalabathi najlepiej wykonywać w wygodnej pozycji siedzącej. Zaleca się, aby był to siad turecki, pół-lotos lub lotos. Niekiedy stosuje się także pozycję stojącą. Pamiętaj, że twój kręgosłup powinien być prosty, dlatego zwróć uwagę na ułożenie miednicy, odcinka lędźwiowego oraz głowy, zwłaszcza w części szyjnej. Brodę opuść lekko w dół utrzymując jalanthara bandha. Klatka piersiowa zostaje nieruchoma, twarz miękka, mięśnie twarzy nie ruszają się podczas wydechów.
Kapalabathi to jedyny moment praktyki, w którym praca wykonywana jest przy pomocy pasa brzusznego (zamiast oddechu do żeber, stosowanego podczas asan). W wygodnej pozycji siedzącej rozluźnij swój brzuch, aby po chwili szybko i mocno ściągnąć jego mięśnie proste. Wyobraź sobie, że chcesz cofnąć je w stronę kręgosłupa. Jeśli wykonasz ćwiczenie poprawnie, twoimi nozdrzami wydostanie się gwałtowny wyrzut powietrza. Chcesz poczuć jego podmuch na wysokości klatki piersiowej, pępka, a nawet ud. Po wydechu rozluźnij brzuch. W tym momencie nastąpi delikatny, pasywny i mimowolny wdech. W praktyce kapalabathi najważniejszym elementem jest siła oraz natężenie z jakim wyrzucasz powietrze ze swoich płuc (nie zaś jego duża ilość). W początkowej fazie nauki, wykonuj sekwencje wydechów z taką częstotliwością, na jaką pozwala ci twój organizm – zacznij od jednego wydechu na sekundę i nie przekraczaj 120 na minutę. Jeśli nigdy wcześniej nie wykonywałeś pranajamy ani podobnych ćwiczeń, zacznij od niewielkiej ilości i z każdym tygodniem wydłużaj nieco ilość powtórzeń oraz serii.
WAŻNE: w praktyce kapalabathi wydech jest krótszy i dużo bardziej intensywny od wdechu. Nie staraj się równoważyć czasu ich trwania ani intensywności.
Efekty stosowania kapalabathi
- Oczyszczanie: kapalabathi służy przede wszystkim oczyszczeniu płuc. Dzięki silnym i intensywnym ruchom przepony stymuluje ich dolne partie, usuwając zalegające złogi powietrza, śluzu. Podczas wykonywania aktywnych wydechów, z organizmu wyrzucany jest także dwutlenek węgla, co jednocześnie obniża jego stężenie we krwi. Uprzątnięte ze złogów komórki nasycają się tlenem, co poprawia ich aktywność metaboliczną.
- Utlenienie: stymulując przeponę, pomaga zwiększyć natężenie przepływu krwi żylnej, która sprawniej zostaje przetoczona i ponownie utleniona.
- Praca mięśni: regularne wykonywanie kapalabathi pozwala na zwiększenie świadomości mięśniowej pasa brzusznego, wzmacnia, poprawia elastyczność mięśni głębokich i umiejętność ich aktywacji. Pomaga także w zmniejszeniu poziomu tkanki tłuszczowej odkładającej się w tym obszarze ciała.
- Masaż: dzięki wprawieniu organów wewnętrznych w ruch, kapalabathi jest jedną z metod ich masażu i stymulacji, pomaga także w pracy układu trawiennego (podobne działanie mają m.in. uddiyana bandha, agnisara czy nauli).
- Ukrwienie: podczas oczyszczania organizmu i nasycania krwi tlenem, jednym z beneficjentów tego zabiegu jest przede wszystkim nasz mózg. Utleniona i „odświeżona” krew dociera do niego, dostarczając wartości odżywczych, pobudzając jego działanie i występujące w nim procesy. To bardzo ważne, ponieważ mózg, jako centrum dowodzenia organizmu, przetwarza aż 20% pobieranego przez nas tlenu!
- Oczyszczenie nosa: to bardzo prosta, ale jakże ważna funkcja ćwiczeń oddechowych – pomaga udrożnić kanały nosowe, oczyścić je z wydzielin i śluzu. Podczas wykonywania warto mieć przy sobie chusteczkę 😉
Przeciwwskazania do praktyki pranajamy
Pomimo szeregu dobroczynnych działań, jakie przynosi kapalabathi, musimy pamiętać także o pewnych ograniczeniach. Nie zaleca się stosowania pranajamy przez osoby cierpiące m.in. na infekcje płucne czy choroby serca (na pewno nie bez przygotowania!). W przypadku wszelkich trudności oddechowych, nadciśnienia tętniczego czy innych dolegliwości zdrowotnych, zawsze w pierwszej kolejności warto skonsultować się z lekarzem. Menstruacja także nie jest najlepszym momentem do wykonywania kapalabathi. Intensywne ruchy brzuchem mogą wprawiać obolałą, spuchnięta macicę w zbędne drgania i dostarczać jej nadmietnej stymulacji.
Techniki kapalabhati zawsze stosuję przed pranajamą, oraz praktyką asan. Praktyki dostępne są w szkole online Subskrypcja
