Oddech brzuszny – wcale nie taki zdrowy.
W trakcie ostatnich lat praktyki, udziału w kursach i szkoleniach, miałam okazję obserwować różne metody nauczania jogi. Poznając ludzkie ciało oraz jego potrzeby, wybieram taką wiedzę, która jest sprawdzona i skuteczna. Tym, co stanowi podstawę mojej praktyki są 3 fundamenty: prawidłowy oddech, siła i elastyczność. Nad wzmocnieniem i mobilnością pracuję cały czas, zarówno sama, jak i z moimi uczniami. Jest jednak obszar niezbędny do tego, aby praktyka była zdrowa i bezpieczna – oddech. Jaki powinien być? W skrócie: kontrolowany. A dlaczego? Zapraszam do tekstu, do którego natchnęła mnie książka Andre Van Lysebeth, pt. „Pranajama Dynamika Oddechu”.
Oddech brzuszny – co to jest?
Czym jest oddech brzuszny i czy wystarczająco dobrze wiemy jak poprawnie oddychać? Poruszam dziś bardzo bliski i ważny dla mnie temat. Technika pełnego jogiczngo oddechu znana jest na Zachodzie, jednak odnoszę wrażenie, że brakuje nam informacji o aktywnym udziale pasa brzusznego, który odgrywa niezwykle ważną rolę w całym procesie. Prowadząc zajęcia widzę, że wiele osób – oddychając do żeber – pozostawia brzuch w pełni rozluźniony. Oznacza to, że w trakcie wdechu jama brzuszna luźno unosi się, po czym opada. Brzuch zachowuje się jak miękki balonik. Niestety, taki oddech nie powinien mieć miejsca w praktyce jogi, prana jamie, medytacji, ani w życiu codziennym Dlaczego? Oddech brzuszny, stosowany nadmiernie, może prowadzić do:
- deformacji ściany brzusznej
- przekrwienia organów wewnętrznych
- spowolnienia krążenia
(Potwierdzają to badania naukowców z Lonavla)
Sposób oddychania z rozluźnionym pasem brzusznym obserwuję częściej u mężczyzn, niż u kobiet. Według Andre Van Lysebeth sytuacja ta może przynosić dużo przykrych konsekwencji. Przy stałym braku napięcia organy nie są podtrzymywane w jamie brzusznej, nie doświadczają stymulacji. Trzewia mają też większą przestrzeń do tego, by napełniać się krwią i mocniej napierać na rozluźniony pas brzuszny, staja się cięższe. Może powodować to spowolniony przepływ krwi, gromadzenie gazów, wolniejszą prace okrężnicy. Wyraźny brzuch-balonik może być sygnałem, że należy popracować nad aktywacją mięśni w tym obszarze (jeśli nie istnieją inne zjawiska medyczne lub choroby!).
Oddech z kontrolą pasa brzusznego
Aby uzyskać oddech, który zalecam stosować swoim uczniom, należy skierować uwagę na zachowanie mięśni brzucha. W trakcie wydechu delikatnie napnij dolne mięśnie pod pępkiem (nie przesadnie, nie zaciskaj ich na siłę). Poczuj jak pas brzuszny wypycha narządy wewnętrzne do tyłu i w górę. Wydychając pomaga to w uniesieniu przepony oraz wyrzuceniu powietrza, zalegającego w dolnych partiach płuc. Twój pas brzuszny powinien być ściągnięty na tyle, aby podczas wdechu stawiać subtelny, elastyczny opór przeponie ( która opuszcza się tak samo nisko kiedy brzuch zostaje zupełnie rozluźniony) oraz pozwalać odczuć delikatne napięcie poniżej pępka. Dzięki kontroli napięcia pasa brzusznego:
- wywieramy wpływ na nasze organy wewnętrzne, m.in. poprzez nacisk i zmniejszanie objętości jamy brzusznej
- po wydechu napięcie mięśniowe zostaje zmniejszone, przepona wraca na swoje miejsce, a powstały wcześniej opór pobudza i masuje nasze trzewia
- jesteśmy gotowi na wykonanie kolejnych faz oddechu jogicznego, piersiowego i obojczykowego (niezbędnych do uzyskania efektywnej Pranayamy).
Aktywacja pasa brzusznego na co dzień
Oczywiście, częste utrzymywanie napięcia w jamie brzusznej może być z początku trudne i wymagać od nas wiele uwagi. Z czasem jednak zauważysz, że w miarę praktyki prawidłowy oddech przychodzi i „włącza się” naturalnie. Jak się do niego przyzwyczaić?
- Podczas praktyki jogi raz na jakiś czas skieruj uwagę do brzucha, przypomnij sobie o nim i skontroluj poziom napięcia mięśniowego. Jeśli trzeba, skoryguj go, wykonaj kilka wdechów i zwróć do wykonywanej asany.
- Jeśli podróżujesz samochodem, aktywuj mięśnie w trakcie jazdy. To doskonały moment na ćwiczenie, które jednocześnie zapobiegnie opadaniu narządów wewnętrznych w jamie brzusznej i odkładaniu się tłuszczu w tej okolicy.
- Jeśli na co dzień funkcjonujesz w bardzo silnym napięciu brzucha, warto nauczyć się jak skutecznie go rozluźniać. Tutaj oddech brzuszny przyjdzie ci z pomocą w zrelaksowaniu mięśni jamy brzusznej.
- Umiejętne napięcie brzucha pomaga w utrzymaniu równowagi, dlatego może być przydatne nie tylko podczas praktyki jogi, ale także w trakcie wykonywania innych czynności czy ćwiczeń.
Przedstawione informacje to połączenie własnych obserwacji oraz wiedzy, którą czerpię z literatury oraz od moich nauczycielek. Nie jestem lekarką, ale dokładam starań, aby wiedza, którą się dzielę, była sprawdzona i rzetelna. Przypominam też, że jeśli masz jakiekolwiek przeciwwskazania, obawy, bóle lub dolegliwości, zawsze skonsultuj się z lekarzem i nigdy nie wykonuj żadnych ćwiczeń na siłę.
Jeśli interesuje cię tematyka oddechowa, zajrzyj też do moich pozostałych tekstów o ten tej tematyce:
Do zobaczenia na macie 🙂
DagaJoga
