Dobrze skoordynowana praca elementów, z których zbudowany jest ludzki kręgosłup, pozwala na wykonywanie 5 ważnych ruchów: wyprostu osiowego, zgięcia, zgięcia bocznego, wygięcia i skrętu. Możemy wykorzystywać je w codziennym funkcjonowaniu, np. sięgając po coś za nami i wykonując tym samym rotację. Wielu z nas lubi jednak oszczędzać energię i poszukiwać ułatwień – otwierając biodra, uginając kolana, unosząc ręce. To zupełnie normalne zjawisko – nasz umysł i ciało lubią upraszczać to, co uprościć można 🙂
Jak działa budowa kręgosłupa?
Zacznijmy od krążka międzykręgowego – elementu kośćca zbudowanego z dwóch części (pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego), Jego tkanki, która mają zdolność do gromadzenia wody, na skutek czego pęcznieją i zamieniają się w żel. Dzięki takim właściwościom pełnią funkcje amortyzacji kręgosłupa. Są niczym gąbki, które kompensują wstrząsy podczas biegania, skakania czy chodzenia. Dodatkowo, jądro miażdżyste chroni stawy międzykręgowe przed zbyt dużym obciążeniem. Kiedy śpimy, kręgosłup jest w pozycji poziomej, nienarażony na obciążenia. Krążki międzykręgowe są nasycone wodą, dzięki czemu pęcznieją. Z tego właśnie powodu, rano nasz kręgosłup może być dłuższy nawet o 2-4 cm!
W ciągu dnia jądro miażdżyste narażone jest na ciągłe obciążenia (pozycje stojące i siedzące), przez co traci swoją elastyczność. „Flaczeje” z powodu utraty wody. Do ok, 25 roku życia nasz kręgosłup posiada własny układ naczyniowy, który poprzez tkankę kostną dostarcza do krążków wodę i składniki odżywcze. Z czasem w naszym układzie następuje zespolenie naczyń krwionośnych, a następnie wchłonięcie i zanik.
Dlaczego warto dbać o kręgosłup i silne mięśnie pleców?
Odżywianie krążków odbywa się poprzez dyfuzję z otaczających je tkanek (kości i mięśni). Większość z nas o tym nie wie lub zapomina, nie przykładając tym samym uwagi do dbałości o dobre napięcie mięśni biegnących wzdłuż kręgosłupa.
Wiadomo wszak, że tkanka mięśniowa wypełniona jest naczyniami krwionośnymi. Oznacza to, że kiedy mięśnie są zadbane i aktywizowane, krążek otrzymuje wodę oraz składniki odżywcze. Dzięki temu zachowuje swoją hydrofilowość (zdolność do gromadzenia wody i pęcznienia). Jeśli jednak aktywność mięśni jest mała, a przepływ krwi niewielki (wystarczający tylko do utrzymania własnego metabolizmu mięśni), krążek międzykręgowy nie otrzymuje wystarczająco dużo subtancji odżywczych. Tkanki krążka mogą znaleźć się w warunkach deficytu zapotrzebowania w wodę oraz niezbędnych składników. Taki deficyt może prowadzić natomiast do utraty elastyczności.
W następstwie, w krążkach mogą zacząć pojawiać się procesy osteochondrozy, a nawet wypusty i przepukliny międzykręgowe
Jak dbać o kręgosłup?
W jaki sposób zadbać o nasz kręgosłup? Warto stworzyć warunki, w których krążki międzykręgowe mogą odbudować swoją własną strukturę na skutek dyfuzji, tj. wchłaniania wody i składników odżywczych z otaczającej je tkanki mięśniowej. Można to osiągnąć poprzez mobilizację kręgosłupa, czyli zwiększenie elastyczności i wzmocnienie tkanek tworzących otaczający go gorset mięśniowy. W celu mobilizacji ważna jest zarówno praca dynamiczna, jak i statyczna, rozciąganie, rozciąganie osiowe, skręty. Wspaniałe efekty można uzyskać dodając techniki oddechowe, które pozwolą na jeszcze lepsze ukrwienie i dotlenienie tkanek (dla osób już bardziej zaawansowanych.
Przydatne ćwiczenia i asany, które pomogą ci wzmocnić kręgosłup, to między innymi
- A – rozciągnięcie osiowe – np. utkatasana, adho mukha svanasana
- B – zgięcie – np. uttanasana, prasarita padottanasana, paschimottanasana
- C – wyprost kręgosłupa i wygięcie – np. urdhva mukha svanasana, bhujangasana, ustrasana
- D – zgięcie boczne – np. parighasana, utthita trikonasana
- E – skręt – np. marichyasana, parivritta ardha chandrasana
namaste
DJ
